Bài 6 – Tích Hợp Hệ Thống Biến Trong Macro Fanuc

1. Hệ thống biến trong Macro Fanuc là gì?

Hệ thống biến trong Macro Fanuc bao gồm các biến đặc biệt được tích hợp sẵn, gọi là biến hệ thống (System Variables). Những biến này cho phép người lập trình đọc, ghi hoặc điều chỉnh các tham số máy như vị trí trục, trạng thái máy, hoặc số lượng sản phẩm.

Biến hệ thống rất hữu ích để giám sát và kiểm soát tự động quá trình gia công, từ đó tối ưu hóa năng suất.

---

2. Các loại biến hệ thống phổ biến

a. Biến trạng thái (#100 – #199)

• Ứng dụng: Lưu trữ giá trị dùng trong toàn bộ hệ thống.
• Ví dụ: Dùng để lưu khoảng cách gia công hoặc các thông số chương trình:

#100 = 25.5 (Lưu giá trị khoảng cách gia công)
G0 X#100 (Di chuyển tới vị trí X=25.5)

b. Biến đếm sản phẩm (#500+)

• Ứng dụng: Đếm số lượng sản phẩm gia công được.
• Ví dụ:

#500 = 0 (Khởi tạo biến đếm)
#500 = #500 + 1 (Tăng biến đếm sau mỗi chu trình)
IF [#500 EQ 100] THEN #3000 = 1 (Dừng máy khi đủ 100 sản phẩm)

c. Biến vị trí trục

• Ứng dụng: Kiểm tra hoặc điều chỉnh tọa độ hiện tại của các trục.
• Ví dụ:

#5021 = X hiện tại
#5022 = Y hiện tại
#5023 = Z hiện tại

Lệnh này giúp đọc vị trí hiện tại của trục X, Y, và Z để thực hiện các tác vụ như điều chỉnh vị trí hoặc ghi lại tọa độ.

d. Biến thời gian (#3000 và các biến liên quan)

• Ứng dụng: Dùng để đặt báo động hoặc kiểm soát thời gian dừng máy.
• Ví dụ:

#3000 = 1 (Báo động dừng máy)

3. Ứng dụng thực tế của biến hệ thống

a. Theo dõi số lượng sản phẩm gia công

Yêu cầu: Dừng máy khi đạt đủ 50 sản phẩm.

Chương trình:

O9001
#500 = 0 (Khởi tạo biến đếm sản phẩm)

WHILE [#500 LT 50] DO1
(Gia công sản phẩm)
#500 = #500 + 1 (Tăng biến đếm sau mỗi chu trình)
END1

#3000 = 1 (Báo động: Hoàn thành sản xuất)
M30

Giải thích:

• Biến hệ thống #500 được sử dụng để đếm số sản phẩm gia công.
• Khi #500 đạt 50, chương trình dừng với thông báo báo động.

---

b. Tự động kiểm tra và điều chỉnh vị trí trục

Yêu cầu: Nếu trục X đang ở vị trí ngoài khoảng cho phép (0 – 100mm), điều chỉnh về tọa độ gốc.

Chương trình:

O9002
#1 = #5021 (Đọc tọa độ hiện tại của trục X)

IF [#1 GT 100] THEN #1 = 0 (Nếu X > 100, đặt X về 0)
G0 X#1 (Di chuyển tới vị trí mới)
M30

Giải thích:

• #5021 được sử dụng để đọc tọa độ hiện tại của trục X.
• Nếu X vượt quá 100mm, chương trình tự động điều chỉnh về tọa độ gốc.

---

c. Báo cáo thời gian gia công

Yêu cầu: Ghi lại thời gian hoàn thành gia công.

Chương trình:

O9003
#3001 = 0 (Khởi động bộ đếm thời gian)
(Chạy chương trình gia công)
#1 = #3001 (Ghi lại thời gian gia công)
M30

Giải thích:

• #3001 là bộ đếm thời gian tích hợp trong máy.
• Biến #1 lưu lại thời gian gia công để phân tích hiệu suất.

---

d. Kiểm soát điều kiện trước khi gia công

Yêu cầu: Chỉ chạy chương trình nếu tọa độ gốc đã được đặt.

Chương trình:

O9004
IF [#5021 NE 0] THEN #3000 = 1 (Báo động: Tọa độ gốc chưa được đặt)
(Chạy chương trình gia công)
M30

Giải thích:

• Biến hệ thống #5021 kiểm tra tọa độ trục X. Nếu khác 0, báo động sẽ được kích hoạt.

---

4. Lỗi phổ biến khi sử dụng biến hệ thống

a. Đọc sai giá trị biến

• Nguyên nhân: Không hiểu rõ ý nghĩa của từng biến hệ thống.
• Giải pháp: Tham khảo tài liệu máy để biết ý nghĩa và cách sử dụng đúng.

b. Ghi đè giá trị không cần thiết

• Nguyên nhân: Sử dụng biến hệ thống cho mục đích không phù hợp.
• Giải pháp: Tránh ghi giá trị vào các biến hệ thống chỉ để đọc.

c. Giá trị ngoài phạm vi

• Nguyên nhân: Ghi giá trị vượt quá phạm vi cho phép.
• Giải pháp: Kiểm tra giới hạn của từng biến trước khi gán giá trị.

---

5. Mẹo khi sử dụng biến hệ thống

 

• Hiểu rõ ý nghĩa từng biến: Biến hệ thống liên quan trực tiếp đến máy CNC, vì vậy cần đọc kỹ tài liệu của máy.
• Sử dụng biến đúng mục đích: Chỉ dùng biến hệ thống phù hợp cho tác vụ cụ thể.
• Kiểm tra giá trị biến: Luôn kiểm tra giá trị biến trước khi sử dụng để tránh lỗi không mong muốn.

---

6. Kết luận

Biến hệ thống trong Macro Fanuc là một công cụ mạnh mẽ, giúp bạn kiểm soát tốt hơn quá trình sản xuất và tối ưu hóa hiệu suất máy CNC. Bằng cách sử dụng hiệu quả các biến như #500, #5021, hay #3001, bạn có thể theo dõi, điều chỉnh và tự động hóa các tác vụ quan trọng.

Ở bài tiếp theo, chúng ta sẽ khám phá “Xử lý lỗi và báo động trong Macro Fanuc” để đảm bảo chương trình hoạt động ổn định!